Excursie Gunterstein

De Kerk van Tienhoven is sinds 1649 verbonden met de ambachtsvrouwen en ambachtsheren van de Ridderhofstad Gunterstein in Breukelen. Jarenlang speelden zij een bepalende rol in kerk en dorp. En al is de invulling door de huidige tijd veranderd: de onderlinge verbondenheid en betrokkenheid is altijd gebleven. Bertien Quarles van Ufford van Gunterstein en Leny Bregman van de Protestantse Kerk Tienhoven hebben het initiatief genomen om, op praktische en eigentijdse wijze, invulling en verdieping te geven aan deze verbondenheid. Historie en toekomst, natuur, omgeving, behoud en ontwikkeling zijn hierin centrale thema’s. Zo is op zaterdag 15 juli een eerste activiteit georganiseerd: een excursie te fiets, voor gemeenteleden, van de Kerk naar Gunterstein.

Een enthousiaste groep van ongeveer 20 gemeenteleden verzamelden op zaterdag 15 juli op het kerkplein van de Kerk van Tienhoven, voor  de excursie naar Gunterstein. Excursieleider Leny Bregman blikte bij de start terug op de geschiedenis van de kerk:  tot in 1600 was op deze plaats al een kapel. De kerk is dan ook een historisch gebouw, ondanks recente renovaties en een nieuwe aanbouw. Dit wordt ‘behoud door ontwikkeling’ genoemd.

Onderweg werd een korte stop gehouden bij de Griendweg, met uitzicht op de Strook en de Loosdrechtse Plassen. Leny stelde hier de vraag: “Waarom lopen de Loosdrechtse plassen niet leeg?” De plassen liggen immers veel hoger dan de Bethunepolder. Daardoor lopen de Loosdrechtse plassen en ook de andere Vechtplassen (inclusief de Tienhovense plassen en de Stille Plas) elke dag een beetje leeg. Gelukkig wordt het waterreservoir van alle plassen dagelijks weer aangevuld met kwel (mineraal rijk grondwater dat omhoog komt) en op zijn tijd met regenwater.

De volgende stop werd gehouden langs de Scheendijk. De contouren van Kasteel Nijenrode zijn hier zichtbaar. In de 17^e eeuw lagen er 200 buitenplaatsen, kastelen en landgoederen aan de Vecht. In het rampjaar 1672 zijn echter veel van deze bijzondere plekken door de Fransen in brand gestoken. Het toenmalige kasteel  Gunterstein  (het tweede ) is toen ook verwoest.

Bij aankomst op Gunterstein werden de deelnemers in 2 groepen gesplitst om het park met het restant van een oude folly en veel bijzondere bomen en struiken te aanschouwen. Opvallend waren onder meer de bonte tamme kastanje en de mammoetboom. Twee enthousiaste vrijwilligers leidden de groepen rond.

Aansluitend gaf kasteelvrouwe Bertien Quarles van Ufford een rondleiding door Gunterstein. Vanuit de monumentale gang werden onder meer de ontvangstkamer bezocht van Magdalena Poulle, met aan de muur een groot schilderij van het Tweede Gunterstein dat in 1672 is verwoest. Magdalena Poulle heeft als tweevoudig weduwe en alleenstaande vrouw de kracht en moed gehad om bovengenoemde ruïne te kopen en het huidige Gunterstein te bouwen (voltooid in 1681). In haar testament (door middel van een zogeheten fideï-commis) liet zij o.a. bepalen dat Gunterstein en de Ambachtsheerlijkheid Tienhoven voor altijd met elkaar verbonden dienden te  blijven en er ook niets verkocht mocht worden. En, al  was deze bepaling sinds de Napoleontische tijd wettelijk niet meer van kracht, de heren en vrouwen van Gunterstein hebben dit nog tot op de dag van vandaag eerbiedigt.
Bertien laat zich door Magdalena, als stammoeder nog altijd inspireren en bemoedigen in het vele werk dat verzet moet worden om het landgoed in stand te houden.

Iedere kamer in Gunterstein heeft een eigen karakter en charme, zoals de muziekkamer waarin een vleugel omringd wordt door schitterend behang. Een van de hoogtepunten is de grote ontvangstkamer bekleed met wandtapijten, waarop ook Gunterstein terug te zien is. De ruim vier meter hoge wandtapijten dateren uit circa 1680 Exen bedekken alle muren. Deze wandtapijten zijn in de jaren 1960’ en 1980’ gerestaureerd. De luiken bij de ramen van deze kamer blijven vanaf het voorjaar tot september dicht, om te voorkomen dat zonlicht schade toebrengt aan de wandtapijten.

Met trots toonde Bertien een recent verworven schilderij van Engelbert Ploos van Amstel, de eerste zowel Heer van Gunterstein, als ambachtsheer van Tienhoven en laatste eigenaar van het Tweede Gunterstein. Het schilderij is na vele jaren terug op de plaats waar het thuis is.
De excursie werd afgesloten met een groepsfoto op het bordes bij de entree van Gunterstein: de huidige ambtsvrouwe in het midden, omringd door gemeenteleden van de Kerk van Tienhoven.